Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ev sahibi Almanya Başbakanı Olaf Scholz, dün akşam Berlin’de gergin geçen ve İsrail konusunda fikir ayrılıklarına yol açan basın toplantısının ardından yemeğe gitti. Alman hükümet kaynaklarının verdiği bilgiye göre, akşam yemeği yaklaşık 2 saat sürdü ve iki lider arasındaki görüşmede birçok konuda anlaşmaya varıldı.
Scholz’un toplantıda son aylarda Türkiye’den Almanya’ya artan sığınma başvurularını gündeme getirdiği öğrenildi. Scholz’un, koruma statüsü alamayan bireylerin geri dönüşü için “sağlam bir sisteme ihtiyaç olduğunu” belirttiği, iki liderin Alman ve Türk içişleri bakanlıklarında yeni oluşturulan çalışma grubunun çabalarını memnuniyetle karşılayarak bu çalışmayı görevlendirdiği vurgulandı. Grubun kısa sürede anlaşmaya varması bekleniyor.
Toplantıda Türkiye’den Almanya’ya gönderilen imamların durumu da gündeme getirildi. Scholz ve Erdoğan’ın, Almanya’da imam eğitiminin hızla yaygınlaştırılması ve Türkiye’den imam gönderme uygulamasına kademeli olarak son verilmesi konusunda anlaşmaya vardığı belirtildi.
“Türkiye enerji merkezi olabilir”
Scholz-Erdoğan görüşmesinde ekonomi ve dış politika konuları da gündeme geldi.
Alman hükümet çevrelerinden edinilen bilgilere göre Türkiye’nin coğrafi konumu nedeniyle bölgenin enerji merkezi haline gelmesinin mümkün olabileceği tartışıldı. Görüşmede Scholz ve Erdoğan, 30 Kasım – 12 Aralık tarihleri arasında Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) başkenti Dubai’de Almanya Uluslararası İşbirliği aracılığıyla düzenlenecek BM İklim Zirvesi COP28’e ilişkin iklim hedeflerine ulaşmanın yollarını da ele aldı. İklim Girişimi fonu. Türkiye’nin uyumunu destekleyebileceği vurgulandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Olaf Scholz Fotoğraf: Bernd von Jutrczenka/dpa/picture Alliance
Scholz’un Erdoğan’la görüşmesinde bir kez daha Almanya’nın İsrail’le dayanışmasının altını çizdiği ve Hamas’ın terör saldırılarını kınadığı vurgulandı. Görüşmede Gazze’deki insani durum, rehinelerin serbest bırakılması ve bölgesel gerilime ilişkin kaygıların da ele alındığı, her iki liderin de Gazze Şeridi ve Orta Doğu çatışmasına ilişkin “olası perspektifleri” gündeme getirdiği kaydedildi.
Ermenistan ve Azerbaycan arasında barış anlaşması
Görüşmede ayrıca Türkiye-Yunanistan ilişkileri, Ukrayna savaşı ve Ermenistan-Azerbaycan bağlantıları da ele alındı.
Alman hükümeti kaynaklarına göre Scholz ve Erdoğan, Rusya’ya Ukrayna’ya yönelik saldırılarına son vermesi çağrısında bulunma konusunda anlaştı. Scholz’un, Erdoğan’a İsveç’in Türkiye’deki NATO üyeliğine ilişkin onay sürecini sorduğu ve onayı hızla sonuçlandırmaya davet ettiği belirtildi. Görüşmede, Ermenistan ile Azerbaycan arasında bu yıl barış anlaşması yapılması konusunda anlaşmaya varıldığı, Türkiye-Ermenistan sınırının açılması konusunun da görüşüldüğü belirtildi.
Scholz’un Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan olumlu gelişmelerden memnun olduğu vurgulandı.
Deprem bölgelerine yardım
Öte yandan Scholz’un, 6 Şubat depreminden etkilenen bölgelerde Alman hükümetinin eğitim altyapısının yeniden inşasına vereceği destek konusunda Erdoğan’a bilgi verdiği öğrenildi.
Berlin’de gergin basın toplantısı
Erdoğan ve Scholz’un Berlin’de düzenlediği basın toplantısı gergin anlara sahne oldu. Basın toplantısında yaptığı açıklamanın büyük bir kısmını İsrail’e yönelik eleştirilere ayıran Erdoğan, Batılı ülkeleri Filistin’de yaşananlara karşı ses çıkarmamakla eleştirdi. Gazze’deki sivil ölümlerine karşı önlem alınması çağrısında bulunan Erdoğan, “İsrail-Filistin savaşı suçluluk psikolojisiyle değerlendirilmemelidir. Özgür konuşuyorum. Çünkü İsrail’e borcumuz yok. Borçlu olsaydık böyle konuşmazdık.” özgürce. Holokost’tan geçmedik.”
Scholz, İsrail’in var olma hakkının Almanya açısından tartışılacak bir durum olmadığını vurgulayarak, İsrail’in uluslararası hukuk çerçevesinde hukuki savunma hakkına sahip olduğunun altını çizdi. Scholz daha sonra sosyal paylaşım platformunda Türkçe paylaşım yaparak “Bizim için mutlaktır. Ülkemizde antisemitizmin yeri yoktur” dedi.
DW/HS,HT
DW Türkçe’ye VPN üzerinden nasıl erişebilirim?
