ABD, Avrupa tarzı sanayi politikasını uzun süredir reddetse de, ABD Başkanı Biden ve hatta eski ABD Başkanı ve yeni lider adayı Donald Trump’ın politika değişikliğine hazır olduğu görülüyor.
Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, ABD’nin sanayi politikasında yaşanacak olası bir değişiklik, başta Avrupa olmak üzere dünyanın birçok ekonomisi için olumsuz sonuçlar doğurma potansiyeli taşıyor.
ABD’nin ekonomi politiğindeki değişim
Fortune’dan Shawn Tully’ye göre Haziran 2021’de Joe Biden’ın Ulusal Ekonomi Kurulu direktörü Brian Deese yeni bir politikanın kapılarını açtı. Deese, Washington DC’deki Atlantik Konseyi’nde yaptığı konuşmada şunları söyledi: “21. “21. yüzyıl Amerikan endüstriyel stratejisine yönelik vizyonumuzu açıklamaktan heyecan duyuyorum” dedi. “Bu, tedarik zincirlerimizi güçlendirmek ve sektörler, teknolojiler ve bölgeler genelinde endüstriyel tabanımızı yeniden inşa etmek için bir taktik kitabıdır.”
Johns Hopkins Üniversitesi’nden “para doktoru” lakaplı Steve Hanke, söylenenleri şokla izliyordu. Steve Hanke, Reagan Yönetimi’nin Ekonomi Danışmanları Konseyi’nde kıdemli ekonomist olarak görev yapmış bir ‘özelleştirme’ gurusu. Hanke dünyayı dolaşarak Arjantin’den Endonezya’ya ve Venezuela’ya kadar başkanlara danışmanlık yaptı; Ekvador ve Karadağ’a kısıtlı para birimlerini dolar karşılığında satarak başarılı bir şekilde ‘dolarizasyon’ yapmaları konusunda rehberlik etti ve hatta eski Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti’nde serbest piyasa reformlarının zorlanmasına yardımcı oldu.
Hanke, Fortune’a Fransızların bile Amerika’nın politik ekonomisindeki değişim karşısında hayrete düştüğünü söylüyor. “Fransa size sanayi politikanızın abartıldığını söylediğinde başınızın dertte olduğunu bilirsiniz. Biden destekçileri ise ABD siyasetinin Avrupa siyasetine giderek daha fazla benzediğinden hiç bahsetmiyor.”
Yeni sanayi politikası: Müdahalecilik ve kayıtsız Fransa
Sanayi politikası genel olarak diğerlerine göre tercih edilen kesimlerin veya şirketlerin sağlığını ve büyümesini teşvik eden veya doğrudan sübvanse eden hükümet eylemi olarak tanımlanır. Basitçe ifade etmek gerekirse, piyasanın dizginsiz akıntıları tarafından yönlendirilirse paranın gideceği yerden başka yöne sapmasını sağlayan şey hükümet müdahalesidir. En önemli özellikleri nakit sübvansiyonları, tarifeler, kotalar, vergi indirimleri, kolay kredi ve ithalatı frenlemek ve yerli üreticileri korumak için kullanılan teknik zorunluluklardır.
Hanke, Beyaz Saray tarafından belirlenen ve başta elektrikli araçlar olmak üzere kilit alanlara yatırımı hızlandırmayı amaçlayan bir dizi politika olan Enflasyonu Azaltma Yasası’na atıfta bulunuyor. Hanke, Fransızların bundan nefret ettiğini söylüyor: “ABD sanayi politikalarını AB’ye şikayet ediyordu, bakın şimdi kim kime şikayet ediyor? Sanayi siyasetinin ‘kötü çocuğu’ Fransa, Enflasyonu Düşürme Yasası nedeniyle elektrikli araçlarımızla rekabet edemeyeceklerini söylüyor!”
Aslında Deese’in konuşmasına dönecek olursak, bir yıldan biraz daha uzun bir süre sonra, Enflasyon Azaltma Yasası Ağustos 2022’de yürürlüğe girdiğinde yasalaşacak planı tam olarak ortaya koymuş gibi görünüyor. Deese, 2021’deki konuşmasında süreci ‘karbondan arındırma’ olarak tanımladı. Enerji, ulaşım ve enerji sektörlerinin Beyaz Saray gündeminin ön sıralarında yer alması ve bu sektörlerdeki araştırma, geliştirme ve dağıtımın desteklenmesinin yanı sıra özel sektörün büyümesini teşvik eden ve ABD pazar payını artıran arz yönlü üretim teşvikleri. şu şekilde tanımlar:
Hanke, bunun Fransız Devrimi’nden önce denenmiş bir şey olduğunu belirtiyor ve Versailles Sarayı’nı inşa eden ‘Güneş Kral’ Louis XIV’in maliye bakanı Jean-Baptiste Colbert’i örnek gösteriyor.
Hanke’nin bunu söylediğini duymak için Biden’ın Beyaz Saray’ı tarihin çöplüğünden fikirler topluyor ve selefi Trump yönetiminden ilham alıyor. Yaptırımlar ve ticaret engellerini de içeren tam sanayi politikası, artık mevcut yönetim ve Kongre’deki Demokratlar için çok değerli bir konu. Trump’a, diğer Cumhuriyetçi başkan adaylarına ve Kongre’deki Cumhuriyetçi Parti’nin pek çok üyesine gelince, bunlar yaptırım ve yaygın tarife hayranlarına satılıyor. Hanke, “Müdahalecilik onlarca yıldır bu ana akım haline gelmedi” diyor.
Telefon görüşmesi
Temmuz 2020’de Hanke, Mike Pompeo’dan bir telefon aldı. ABD Dışişleri Bakanı Hanke’ye, Trump Yönetiminin Pekin’in adanın özgürlüklerini baltalamasına misilleme olarak Hong Kong’un dolarını ABD dolarına sabitleyen mali sistemini bozacak bir hamle düşündüğünü söyledi ve şunları ekledi: “Karar vermek için buradayız.” ilerlemeli mi?” Liderle yarın Beyaz Saray’da buluşacağız. “Bana uzman görüşünüzü almam önerildi.”
Hararetli sohbette Hanke, Pompeo’ya yaklaşık 35 dakika boyunca bir serbest piyasa ve serbest ticaret ekonomisti olarak Hong Kong fiyatlarını kontrol altında tutan ve ekonomik gücünü destekleyen para sisteminin çöküşüne kararlılıkla karşı olduğunu söylediğini hatırladı. “Fakat Pompeo onun Kansaslı bir çiftçi çocuğu olduğunu hatırladım. Ona karısının geldiğini duyduğum Iowa’da saman balyalayarak büyüdüğümü söyledim. Pompeo, eşinin katılacağı toplantıya eşlik etmek üzere yakın zamanda Iowa’ya gideceğini söyledi. Böylece sohbetimiz dostane bir şekilde sona erdi.”
Ertesi gün Hanke, yakından tanıdığı ve Beyaz Saray oturumuna katılmış olan bir Trump Yönetimi yetkilisinden bir mesaj aldı. İçeriden biri, “Sen kazandın, Hanke” diye yazdı ve Hanke’nin tutumunun, Trump ekibinin dünyanın en canlı ekonomilerinden birine zarar verebilecek önerilen yaptırımları iptal etmesine yardımcı olduğunu ortaya koydu.
Ticaretin serbestleştirilmesinden U dönüşü
Hanke’ye göre sanayi politikasının, klasik versiyonuna eklendiğinde büyümeye ve üretkenliğe darbeyi ‘kazananları seçmek’ten çok daha kötü hale getiren iki alt başlığı var. Yaptırımlar da bunlardan biri; İkincisi ise genel muhafazakar zihniyet olarak geniş bir yelpazedeki eserlere uygulanan ticaret kısıtlamalarıdır. Hanke, “Bu ikisi, müdahaleci ailenin bir parçası olarak sanayi politikasına katılıyor” dedi. “Bunların hepsi hükümet politikasının istekli alıcılar ve satıcılar arasına girmenin ve ekonomik işlemleri siyasallaştırmanın yollarıdır” diyor.
Endüstriyel politikaların yükselişi, Hanke’nin 1960’lardan bu yana bu ülkeyi temelden yönlendiren ticaretin serbestleştirilmesinden keskin bir U dönüşü olarak tanımladığı duruma işaret ediyor.
Hanke, “ABD, sekiz turluk çok taraflı ticaret müzakerelerinin merkezinde yer aldı” dedi. “Çin’le açıldık ve havayollarından finans piyasalarına kadar her şeyi kuralsızlaştırdık” diyor. Japonya ve Fransa gibi ülkeler evcil hayvan endüstrilerini koruyarak ve finanse ederek farklı bir yol izlediler; Yerli imalatçıları rakip ithalatlardan koruyan ‘keiretsu’ sistemini kullanan Japonya, çelikten havacılığa ve sinemaya kadar talaş yapımı ve ağır makineler gibi ‘stratejik sektörlere’ yoğun bir şekilde sübvansiyon sağladı; Fransa evcil hayvan sektörünü destekleyerek farklı bir yol izledi.
Trump ve sanayi politikası
Ancak Amerika Birleşik Devletleri’nde hükümetin geleneksel olarak belirli sektörlere sağladığı yardım ve ticari faydalar, küresel standartlara göre son derece sınırlıdır. Özel yardımlar esas olarak gerileyen üç endüstriyi desteklemeye gitti: giyim ve konfeksiyon, çelik ve tarım, bunlar bugüne kadar koruma altında olan kategorilerdir. Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü tarafından yakın zamanda yapılan bir araştırma, düşük fiyatlı ithalata sübvansiyon sağlamanın ve engeller koymanın her üç alanda da işleri kurtarmaya, üretimi artırmaya ve teknolojiyi ilerletmeye yardımcı olmadığını ortaya çıkardı. ABD çelik üretimi 1990’dan 2019’a kadar 90 milyondan 70 milyon mt’a düşerken, istihdam 2004’teki 1 milyondan Aralık ayı sonunda 400.000’e düştü. Ve her bir vaka, tüketicilere ve işletmelere yılda 900.000 doların üzerinde maliyet tasarrufu sağladı. Rapor şu sonuca varıyor: “İthalatın korunması sanayi politikası için kazanan bir formül olmadı.”
Hanke, bu talihsizliğin Trump yönetimi döneminde büyük bir başlangıç yaptığını ancak Biden döneminde yaşananların sanayi politikasının tam olarak benimsenmesi olmadığını söylüyor. Hanke, “Trump hiçbir zaman sanayi politikasını tek başına benimsemedi” dedi. “Bunun yerine, aynı müdahaleci klanın parçası olan eski moda korumacılığı teşvik etti” diyor. Hanke, Obama Yönetimi’nde sanayi politikasına yönelik güneş panellerine yönelik sübvansiyonlar gibi bazı ‘mütevazı’ adımların atıldığını ekliyor.
2018’de Trump, yurtdışından gelen çelik ve alüminyum bazlı ürünlerin çoğuna sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10’luk gümrük vergileri uygulayarak, ithal güneş panelleri ve çamaşır makinelerine yük getirerek yoğun bir ticaretle meşgul olarak ticaret üzerindeki hakimiyetini sağlamlaştırdı. Aynı yıl Trump, yarı iletkenlerden bilgisayar ekipmanlarına, mobilyadan teşhir ekipmanlarına kadar birçok ürünün fiyatlarını artırarak Çin ithalatında 362 milyar dolara ulaştı. Çin buna ABD ihracatında 134 milyar dolar kesinti yaparak karşılık verdi. Pekin, soya fasulyesi ve domuz eti gibi tarım ürünlerine en yüksek tarifeleri uyguladı. Çiftçileri yatıştırmak için Trump, Çin’e yapılan satış kaybının telafisi olarak 2017 ve 2018’de çiftçilere 43 milyar dolar ödeyerek endüstriyel politikaların nasıl daha fazla sonuç doğurduğunu gösterdi.
Biden’ın sanayi politikası Amerika’nın ekonomik modelinin temel taşıdır
Hanke, Trump’ın muhafazakar yükselişinin Biden’ın bir sonraki büyük adımı atmasının yolunu açtığını savunuyor. Hanke, “Trump, Biden’ın sanayi politikalarının kamuoyu tarafından kabul edilmesi yönünde uzun bir yol kat eden birkaç yaptırım ve ticaret kısıtlaması uyguladı” dedi. “Trump, insanlara, tam ambargolardan enerji ihracatı yasaklarına ve denizaşırı varlıkların dondurulmasına kadar uzanan yaptırımlar da dahil olmak üzere Washington’daki tüm bu olayların yeni bir normal olduğunu düşündürdü” diyor.
Hanke, Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın Nisan 2023’te yaptığı bir konuşmadan alıntı yapıyor; bu, Biden rejiminin onlarca yıllık geçmiş uygulamalardan bu kadar çarpıcı biçimde sapan bir ekonomik kuralı ilk kez kamuoyuna açıkladığı bir konuşma.
Hanke konuşmayı şöyle anlatıyor: “Sullivan konuşmasında ‘kamu yatırımını’ övdü, bunun yerini kuralsızlaştırma ve liberalizasyona bıraktığından ve ‘sanayi politikası’ teriminin adil olmayan bir şekilde modası geçmiş olduğundan şikayet etti. Piyasanın ‘sermaye tahsis etme’ yeteneğini eleştirdi ve bunun Washington’un düzeltmesi gereken bir zayıflık olduğunu söyledi. Sullivan, Biden yönetimi altında Amerika’nın şu anda ‘yeni bir fikir birliği oluşturacak’ ve politika yapıcıların özel sektörün daha özgür takdir yetkisi kullanmasına izin vermesi durumunda olduğundan daha fazla iş ve daha fazla refah sağlayacak ‘modern bir sanayi ve inovasyon stratejisi izlediğini’ açıkladı.
Hanke, “Bu, 21. yüzyılın en önemli ekonomik açıklamalarından biriydi” diyor. “Biden’dan önce, hatta Trump döneminde bile sanayi politikasına yönelik hareket geçici ve aşamalıydı. Ancak Sullivan’ın konuşması, Biden’ın harekete geçirdiği devrimi kurumsallaştırdı. Felsefe ilk kez kağıt üzerinde kaldı.”
Başlangıç noktası olarak Biden, selefinin başlattığı ticari ayrıştırmayı neredeyse tüm Trump tarifelerini koruyarak veya kotalarla değiştirerek sürdürdü.
Biden bir ilke imza atıyor
Biden yönetimi altında radikal biçimde yeni olan şey: yönetimin Amerika’nın ekonomik geleceğinde merkezi bir rol oynaması gerektiğine inandığı endüstrileri seçmeye ve pazarlardan alamayacakları büyük destek sağlayarak bu kadere uymalarını sağlamaya yönelik bir kampanya. Saldırı, iki hedefe ulaşmak için ticarete yeni kısıtlamaların yanı sıra büyük sübvansiyonlar da getiriyor: yeşil enerji sektörünü büyük ölçüde genişletmek ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yarı iletken üretimini artırmak. Bu çaba aynı zamanda yurtdışına taşınan üretimi ‘yeniden desteklemek’ için bazı havuçları da içeriyor.
Biden’ın imza niteliğindeki üç yasal önlemi de bu hedefleri destekleyen birden fazla program içeriyor. Örneğin, 2022 ortasında kabul edilen CHIPS ve Bilim Yasası, ABD’de fabrika kuran veya genişleten çip üreticilerine 77 milyar dolar nakit hibe ve vergi indirimi sağlıyor; ayrıca ‘Ar-Ge ve ticarileştirme’ için ayrılan 200 milyar dolar da var. Tasarı, Micron’un New York’un kuzeyindeki dev tesisleri, Arizona’daki Taiwan Semi ve Intel’in, Kuzey Carolina’daki Wolfspeed’in ve Lone Star Eyaleti’ndeki Samsung ve Texas Instruments’ın dev tesislerinin de aralarında bulunduğu bir dizi büyük projenin ortaya çıkmasına yardımcı oldu.
Kanunla ulaşılmak istenen şey
2021 Altyapı Yasası, hidrojen yakıt hücrelerinin geliştirilmesi ve üretimi için ‘yedi bölgesel merkez’ tesisi ve tedarikçilerine 7 milyar dolar ödenmesini gerektiriyor. İşletme sosyal hedeflere yöneliktir. Appalachia ve Dakota’lar da dahil olmak üzere ‘dezavantajlı’ bölgelere bir dizi tesis tahsis ediyor ve merkezlerin kendi bölgeleri için ‘geçerli ücreti’ ödemesi gerektiğine karar veriyor. Bu gereklilik, işgücü maliyetlerine bir ‘taban’ koyuyor ve işçilerin her meslekte en az yüksek maaşlı sendika işçileri kadar kazanmasını sağlıyor.
Enflasyonun Düşürülmesi Maddesinin bir ayağı da, Enerji Bakanlığı Kredi Programları Ofisi (LPO) kapsamındaki tutarların yaklaşık 30 milyar dolardan 350 milyar dolara on kat artmasıdır. LPO, elektrikli araç (EV) üreticilerinin üretimi artırmalarına ve lityum iyon pilleri KONUT pillerinde kullanılabilecek kimyasallara dönüştüren, güneş enerjisi çiftlikleri inşa eden ve tesislerden ulaşım yakıtı üreten yeni girişimler için yeterli sermayeyi güvence altına almalarına yardımcı olmak için ekstra kaynaklar kullanıyor. Örneğin, saf enerji öncüsü Sunnova, güneş paneli üretimini genişletmek için 3 milyar dolarlık bir kredi garantisi alıyor.
Bu programların nedeni, özel sektörün bunları sıklıkla fazla riskli görmesi ve dolayısıyla bunların sürdürülmesi için kamu parasına ihtiyaç duymasıdır. Ancak devlet finansmanının, işletmeler kârlı hale gelene ve kendi kendini idame ettirebilene kadar geçici bir destek sağlaması bekleniyor. Teoriye göre, risk sermayesi şirketleri ve büyük şirketler, pil geri dönüşümcülerinin ve güneş enerjisi çiftliklerinin iyi para kazandığını gördüklerinde, yeni finansman sağlamak için acele edecekler ve yüksek teknoloji ve saf enerji öncülerinin federal kredileri ve sübvansiyonları geri ödemelerine izin verecekler.
LPO’nun mantığı şu şekilde açıklanmaktadır: “LPO, belirli bir teknoloji piyasada tamamen kabul edilene kadar borç verenlerin elde edemeyeceği krediler ve kredi garantileri sağlayarak ve ‘banka güvenilirliğine köprü’ görevi görerek ticari yayılımdaki boşluğu doldurur. ”
Yatırımların çoğu yeşil sektörde
Bu programlar yeşil enerji ekonomisi zayıfladıkça ortaya çıkıyor. Güneş paneli sektörü azalan talep ve yüksek faiz oranlarıyla mücadele ediyor. Elektrikli araçlara gelince, Ford, CEO Jim Farley’nin müşterilerin elektrikli araçları için prim ödemeye istekli olmadıklarını belirtmesinin ardından 12 milyar dolarlık genişleme programını askıya aldı. GM, üçüncü çeyrekte elektrikli araçlarda 1,3 milyar dolar zarar açıkladı, elektrikli kamyonet üretme planlarını erteledi ve Honda ile ‘uygun fiyatlı’ elektrikli araçlar üretmeye yönelik ortak girişimi iptal etti.
Yani Biden yardımının çoğu, gelecekteki kârlılığı garanti edilmeyen yeşil bir şubeye gidiyor. Buradaki tehlike, bu yardımın hiç de kalıcı olmayabilmesi ve yardım edilen işletmelerin işlerini sürdürebilmek için devlet parasına ve garantilerine ihtiyaç duymaya devam etmesidir. Tarifelerin ve sübvansiyonların geçmişi, kutsal sayılan endüstrilerin bunları aldıktan sonra güçlü lobi faaliyetleri yoluyla faydalarını sürdürdüklerini göstermektedir.
Aslında tüm bu yardım ve koruma, işletmeleri zayıflatabilir, hatta onları küresel ölçekte rekabet edemez hale getirebilir. Devletten para almak, sübvansiyonların dışında başarılı olan, gerçekten kârlı işler yaratma ve mümkün olan en düşük maliyetleri elde etme baskısını hafifletir. Neyin yanlış gidebileceğine dair iki örnek oldukça açıklayıcıdır: Vergi mükelleflerine 500 milyon dolara mal olan güneş pili üreticisi Solyndra’nın çöküşü ve Mojave Çölü’nde enerji toplama aynaları dikmek için 737 milyon dolarlık bir garanti kullanan Crescent Dunes’un iflası. büyük vizyon gerçekleşti.
ABD dış politikasının ana silahı yaptırımlardır
Hanke, Mike Pompeo ile yaptığı telefon görüşmesinin, Washington’un bir kez olsun ekonomik yaptırım kılıcını kullanmak yerine kınına soktuğu küçük bir itidal örneğine işaret ettiğini söyledi. Bunlar, ulusal hükümetlerin yanı sıra onların şirketlerine, yetkililerine ve kodamanlarına uygulanan cezalardır; genellikle ülke içinde insan haklarını ihlal etmeleri veya müfrezelerini ve uçaklarını başka bir egemen devletin topraklarını ele geçirmek üzere serbest bırakmaları nedeniyle ödenen cezalardır. Bunlar, tam ambargolardan enerji ihracatının yasaklanmasına ve denizaşırı varlıkların dondurulmasına kadar uzanıyor.
Hanke’nin işaret ettiği gibi, yaptırımlar artık ABD dış politikasının ana silahı olarak duruyor. Bu, 20 yıl önceki nispeten küçük rollerine göre büyük bir değişiklik. Hanke şöyle açıklıyor: “Bu eğilim, 11 Eylül’ün ardından Teröre Karşı Savaş sırasında Bush Yönetimi döneminde yükselmeye başladı, ardından Obama, Kırım işgalinin ardından Rus bankalarını ve yetkililerini vurarak ve Suriye’yi hedef alarak bu eğilimi hızlandırdı. protestolar. Ancak Çinli telekom ekipmanı üreticisi Huawei’yi kara listeye almaktan İran ve Venezuela’dan petrol ihracatını yasaklamaya kadar her şeyi yapan Trump yönetimi altında yaptırımlar genişletildi.”
Yaptırımların olumsuz yönleri
Hanke, Trump’ın ekonomi politikalarını kınamasına rağmen, Başkan Biden’ın da yaptırımları benimseme konusunda aynı derecede hevesli olduğunu ve selefinin yeni yaptırımlar uygulama konusundaki rekor hızına denk geldiğini söylüyor. Biden Yönetimi, 2022 başında Ukrayna’nın işgalinden bu yana Rusya’nın enerji ve finans sektörlerini hedef alıyor ve Çin’e yasak üstüne yasak uygulamaya devam ediyor. Pekin’in Uygur Müslüman azınlığa uyguladığı baskıya yardım etmekle suçlanan şirketlerin ABD bileşenlerini satın alması yasaklanıyor ve ihracatlar ciddi biçimde kısıtlanıyor. ABD, dünyanın ikinci büyük ekonomisine gelişmiş yarı iletken ve mikroelektronik ürünler ihraç ediyor. Toplamda, ABD Hazine Bakanlığı’nın zorunlu kıldığı aktif yaptırımların hacmi 2000’de 2.000’den bugün 10.000’e çıktı; devasa artışın yarısı Başkan Trump ve Biden’ın yönetimleri altında gerçekleşti.
Hanke, yaptırımların her zaman bayraklara sarılı olması nedeniyle direnmenin zor olduğunu kabul ediyor. Aslında ABD yönetimleri, insan hakları ihlalleri nedeniyle haydut ulusları cezalandırmanın Amerika’nın ahlaki yükümlülüğü olduğu ve ticaret politikasını yalnızca ulusal güvenliği sağlayacak bir araç olarak yönlendirmenin mantıklı olduğu yönünde güçlü bir iddia ortaya koyuyor.
Hanke yaptırımlara hem prensipte hem de pratikte karşı çıkıyor. Bunların, doğru hedeflere ulaşmada başarısız olurken ABD’ye ağır maliyetler getiren kötü ekonomi politikası anlamına geldiğine inanıyor. Hanke, “Yaptırımlar, petrolün, yarı iletkenlerin ve Amerikalıların satın almayı tercih ettiği tüm kısıtlı yabancı malların fiyatlarını artırarak ABD’li işletmeleri ve tüketicileri cezalandırıyor” diye açıklıyor. “Ayrıca, ABD baskı yaptığında rakibi ihracatımızı kısıtlayarak veya önemli ithalatlara erişimi engelleyerek karşılık veriyor.” “Tıpkı Çin’in, çip üreten metallerin Amerikalı üreticilere satışını durdurarak yaptığı gibi.”
İktisatçı, Amerika’nın birçok durumda bu politikanın bedelini ağır ödediğini öne sürüyor. Hanke, “ABD’nin ele geçirdiği ülkeler, blokajları aşmanın yollarını buluyor. “Ve liderleri Amerika’yı vatandaşlarını yoksullaştırmaya çalışmakla suçlayarak takviye topluyor.” Hanke, IMF’ye göre Rusya’nın bu yıl elektrik ihracatını Çin ve Hindistan’a kaydırarak yüzde 2,2’lik güçlü bir büyüme elde edeceğini, Fransa’nın yüzde 1, Almanya’nın ise yüzde eksi 0,5 büyüyeceğini belirtiyor. Hanke, “Venezuela’ya bakın” diyor, “Maduro’nun 10 yıllık iktidarı sırasında iki dönemde ayda yüzde 50’nin üzerinde hiperenflasyon yaşadılar, ancak o kısmen ABD’nin halkına verdiği acıyı dile getirerek iktidarda kaldı.”
Yaptırımlar tarihi bir kötü seçimin sembolüdür
Hanke’nin yaptırımlara karşı çıkması oldukça tartışmalı ve bu durum onu mevcut yönetimin, Kongre’nin ve görünüşe göre Amerika’daki pek çok kişinin şahin görüşlerinden uzaklaştırıyor. Cüzdanlarına gelen darbe ne olursa olsun, bu ticari aksamaların hayati önem taşıdığını kabul etmiş görünüyorlar.
Ancak Hanke, yaptırımların maliyeti ve faydaları hakkında ne düşünürseniz düşünün, bu çarpıcı artışın, ABD ekonomik hedeflerinde sanayi politikasının geniş çapta kabul görmesine yol açan tarihi bir dönüşümü örneklediğini ve sürdürülmesine yardımcı olduğunu savunuyor.
Hanke, “Amerikalılar yaptırımların ardındaki mantığı anlayıp bunlara alıştıktan sonra sanayi politikasında her şeyi yapmak kolay bir adım oldu” dedi. Zemin kayganlaştı. Yaptırımlarla başlayan düşünce, korumacı, yüksek sübvansiyonlu, yüksek tarifeli bir ekonomi politikasına yol açtı. “Bu politika, geçmişin güçlü serbest piyasa yöneliminden şok edici bir sapmadır” diyor.
Hanke’ye göre sanayi politikasındaki ani değişim, eski öğrencilerinin iş adamı olarak düşünme biçimini bile değiştiriyor. Hanke, “İnsanların seveceği ve iyi para kazanacağı ürünler yaratmak istiyorlardı” dedi. “Şimdi hepsi en büyük sübvansiyonu alacak altyapı projelerinin nasıl başlatılacağını konuşuyor” diyor.
Hanke’ye göre mevcut rejim, hükümetle ortaklığın serbest piyasada kazanmaktan daha üstün olduğu varsayımıyla yeni nesli yüzüstü bırakıyor. Dünyayı dolaşan ekonomist, bu eğilimin, Amerika’yı batırmaya mahkum, diğer ülkelerden ithal edilen başarısız bir modeli yeniden canlandırarak geleceğin ekonomisini bastıracağını iddia ediyor.
